به گزارش مشرق، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه که همراه با سیدعباس عراقچی و مجید تخت روانچی، معاونانش در نشست شورای راهبردی روابط خارجی شرکت کرده بود، به تبیین نکات فنی و سیاسی پرداخت که عامل رسیدن به سند برجام شده است.
وی گفت : آنچه در 12 سال گذشته در خصوص پرونده هسته ای کشورمان آغاز شد ، صفحه ای سفید نبود.
ظریف افزود : ما بر اساس تصوری غنی سازی 1.2 درصد با هدف تأمین کالاهای الکترونیکی را انجام می دادیم و می پنداشتیم که از نظر حقوقی نیازی به انعکاس آن به آژانس انرژی اتمی نیست.
وی همچنین به سخنان دیشب رئیس جمهور درباره پیداشدن آلودگی سطح بالا اشاره کرد و گفت : بعدها متوجه شدیم که باید غنی سازی یک و دو دهم درصد را باید به آژانس گزارش می دادیم.
ظریف با بیان اینکه ما بر اساس وجود صفحه سفید ، مذاکره و بده بستان نکردیم و گروه مسئول مذاکرات موظف بودند واقعیات را به گونه ای مدیریت کنند که بر اساس شرایط آن زمان کمترین آسیب به این کشور برسد گفت : حفظ عزت و پاسداری از دانش از ابتدا در دستور کار بوده است.
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: برداشت بازیگران و واقعیات صحنه از آنچه مخل امنیت کشور محسوب می شود متفاوت است.
ظریف افزود: فارغ از برخی تهدیدها و اقدام نظامی که وجود ندارد این موضوع قابل بررسی است اما با پیش زمینه های گوناگونی که پرونده هسته ای کشورمان داشته و دارد باید این مسئله مدیریت شود چرا که شرایط معمولی نداشت .
نمی توانستند بگویند برنامه هسته ای ایران تهدید صلح بین المللی است
وزیر امور خارجه گفت: در 22 ماه گذشته که این دولت مسئولیت کار را بر عهده داشت، وظیفه ما این بود که از موضوعی که بغلط و با غرض و با قلب واقعیات و با سوء استفاده از ابزار حقوقی و ساز و کارهای بین المللی، تبدیل شده بود به موضوعی که بر اساس نص صریح قطعنامه‌ها، تهدید صلح و امنیت بین المللی بود خارج شویم.
محمد جواد ظریف در شورای راهبردی روابط خارجی افزود: چون نمی توانستند بگویند برنامه هسته ای ما تهدید صلح و امنیت بین المللی است، اعلام می کردند ما نگرانیم از ابعاد اشاعه ای هسته ای ایران و با عنایت به اینکه صلح و امنیت بین المللی جزو مسئولیت های اولیه شورای امنیت است این گونه در یک پاراگراف بازی کردند که برنامه هسته ای ایران را به صلح و امنیت بین المللی ربط بدهند.
وی گفت: حتی نمی توانستند بگویند برنامه هسته ای ایران تهدید صلح و امنیت بین المللی است، در پاراگراف قطعنامه ها بازی کردند تا برنامه هسته ای ایران را به صلح و امنیت بین المللی ربط دهند.
وزیر امورخارجه افزود: آنها اعلام کردند ما نگرانیم از ابعاد اشاعه برنامه هسته ای ایران با عنایت به اینکه صلح و امنیت بین المللی جزو مسئولیت های اولیه شورای امنیت است.
آقای ظریف با اشاره به ماده 40 قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران گفت: در این ماده آمده است: ما ایران را مجبور می کنیم تا برنامه غنی سازی اش را تعلیق کند.
وی افزود: این قطعنامه ها هیچ یک از کشورها را مجبور نمی کند که از گزینه نظامی استفاده کنند.
وزیر امورخارجه گفت: در بند 9 قطعنامه 1926 در مورد توان موشکی ایران می گوید باید از هر اقدامی استفاده کنیم که مانع دسترسی ایران به توانمندی موشکی شود.
آقای ظریف افزود: با این روند یک فضای امنیتی درباره ایران ایجاد شد یعنی ایران به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی با این شکل و شمایل مطرح شده بود و نیاز بود این تهدید از بین برود.
وزیر امورخارجه یادآور شد: در این شرایط با این سوابق، وضعیت جدیدی باید ایجاد می شد.
وی درباره هدف این وضعیت جدید گفت: یکی از اهداف این بود که باید این شرایط را به شکلی تمام می کردیم ، دوم اینکه باید عزت کشور را حفظ می کردیم یعنی تمام شدن به هر شرایطی نمی توانست باشد و سوم اینکه باید هم از دانش کشور حراست می کردیم و هم تهدیداتی را که علیه این مردم ایجاد شده بود متوقف می کردیم.
وزیر امور خارجه افزود: به خاطر اینکه خود قطعنامه های سازمان ملل شاید آنچنان تهدیداتی ایجاد نکرده بود بلکه یک مقبولیت بین المللی ایجاد شد و مقبولیت این است که دنیا بپذیرد که این کار، کار معقولی است.
نگرانی تندروها و رژیم صهیونیستی از این است که فضای علیه ایران شکسته شده است
وزیر امور خارجه مقبولیت را پذیرفتن کار در دنیا دانست و گفت: مقبولیت مبنایی ایجاد کرده بود که بر آن اساس تحریم های امریکا و غرب را دربرگرفته بود و راه در رویی برای آنها ایجاد می کرد.
ظریف افزود: فضایی ایجاد شده بود که امریکا دولت‌هایی را که طرف قراردادهای تجاری با ایران بودند منع کرده بود و لذا دولت‌هایی که شرکت‌هایی از آنها طرف قرارداد با ایران بودند به امریکا اعتراض کردند که در صورت ادامه اذیت‌ها به مرجع جهانی سازمان جهانی تجارت اعتراض خواهند کرد و لذا امریکایی‌ها مجبور به صدور مجوز کلی در تمام موارد شدند که نمونه آنها برنامه های نفت و گاز ما با شرکت های اروپایی بود که مجوز گرفتند.
وی گفت: بعد از قطعنامه ها، امریکا تحریم هایی به مراتب ریزتر را بر شورای امنیت سوار کرد و برای مثال گفت که کسی نمی تواند به ایران بنزین بفروشد و این به خاطر همان مبنای مقبولیتی بود.
ظریف به ایجاد مبنای دیگری در این باره اشاره کرد و افزود : مفهومی پیدا شد تحت این عنوان که کار با ایران هزینه حیثیتی دارد چنانکه آقای کوهن معاون خزانه داری امریکا به کشورهای دیگر می‌گفت که کار با ایران هزینه دارد و این از مجموعه قطعنامه ها ناشی شده بود.
وی تصریح کرد: اینکه شما در قطعنامه ها کلمه به کلمه دقت می کنید کار خوبی است من نیز شش سالی که کاری جز حرف زدن در کلاس نداشتم در این زمینه یعنی معنی کلمات دقیق می شدم و این کار را می کردم.
وزیر امور خارجه فضای ایجاد شده را مهم‌تر از کلمات عنوان کرد و گفت : معتقدم آن چیزی که مورد نگرانی تندروهای امریکایی و رژیم صهیونیستی و کشورهای منطقه است، این است که این فضا شکسته شده است.
هیچ کس در دنیا نگفته ایران در این مذاکرات باخته است
وزیر امور خارجه گفت: هیچ کس در دنیا نگفته ایران در این مذاکرات باخته است.
محمد جواد ظریف در ادامه سخنان خود در شورای راهبردی روابط خارجی افزود: هر کس درباره این توافق تحلیلی کرده و هر چیزی می نویسد با اهداف سیاسی، یکی می گوید ایران امریکا را بر خاک مالید ، بیخود می گویند و تحلیل دیگری برعکس آن در خصوص ایران است.
وی گفت: این توافق، توافق متوازنی است که ایراد هم به آن وارد است اما اهداف کلی ، اصول و خط قرمزها در آن رعایت شده است.
ظریف با اشاره به اینکه ما یک قطعنامه و یک ضمیمه قطعنامه در شورای امنیت داریم و برجام هم توافقی است بین ما و طرف مقابل افزود: در تاریخ سازمان ملل متحد سابقه ندارد که در باره قطعنامه ای با کشور هدفش مذاکره شود یا اینکه قطعنامه ای در خارج از نیویورک مقر سازمان ملل متحد مورد توافق قرار گیرد و بعد متن آن در مقر ملل متحد تغییر نکند.
وزیر امورخارجه افزود: این قطعنامه ای است که حتی کلمه ای از آن بعد از توافق در خارج از ملل متحد ، در مقر سازمان ملل تغییر نکرد و به طور کامل همان به تصویب رسید.
ظریف گفت: حتی به طور مثال قطعنامه 1737 بین اعضای دائم ملل متحد وقتی از خارج به داخل مقر برای تصویب نهایی آمد با پیشنهاد ژاپن تشکیل کمیته تحقیق به آن اضافه شد.
وی تاکید کرد: قطعنامه برجام نخستین قطعنامه ای است که بدون بالا و پایین کردن کلمه ای به طور کامل تصویب شد.
ظریف افزود: از جهت دیگر صرف اینکه با ایران که کشور هدف قطعنامه بوده مذاکره می شود این نیز برای اولین بار است بطوریکه ایران به عنوان یکی از اعضای سازمان ملل متحد مورد مشورت بود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در یک توافق دو طرف باید احساس دستاورد داشته باشند گفت: این طبیعی است که امریکا و طرف مقابل می گویند در برجام به جایی رسیدند و زمان دستیابی ایران را به بمب یک سال به تاخیر انداخته اند.
وزیر امورخارجه در خصوص بکاربردن کلمات مختلف در متن برجام گفت: برخی در جاهایی می گویند اگر به جای این کلمه، کلمه دیگری بود بهتر بود اما این طور است که طرفین بالاخره باید از جایی شروع کنند و ممکن است کلمات مختلفی از طرفین پیشنهاد شود.
وی افزود: این طور نیست که یک کلمه ای نازل شده باشد و کلماتی بوده که یا ما یا طرف مقابل آنها را نپذیرفتند.
وزیر امورخارجه گفت: برخی نکات مورد نظر ما و یا نظر طرف مقابل بوده و تلاش برای نزدیک کردن دو طرف با جایگزین کردن کلمات بوده و توافق این گونه شکل می گیرد.
ظریف افزود: در توافق باید تلاش شود که طرف مقابل هم دستاوردی داشته باشد.
وی در ادامه درباره نحوه اجرای برجام توسط امریکا و دیگر کشورها گفت: فضای سابق در خصوص ایران در هم شکسته است و آنها ناگزیرند توافق را اجرا کنند چرا که فضای قبلی بازگشت پذیر نیست.
وزیر امورخارجه درباره احتمال بازگشت پذیری تحریم ها نیز گفت: اعمال این تحریم ها ده سال طول کشیده تا جا افتاده است.
وی افزود: به طور مثال تحریم های نفتی علیه ایران در شروع ، یک فرصت شش ماهه برای اجرای آن در نظر گرفته شد.
ظریف گفت: پس با شرایط ایجاد شده بعد از برجام بازگشت این تحریم ها بیش از ده سال طول خواهد کشید.
وی با اشاره به سخنان آقای خرازی در خصوص داشتن آینده نگری گفت: ما با سابقه شش قطعنامه ، تعداد زیادی تحریم و تحریم های جدیدی که در دولت جدید در کنگره آمریکا علیه ایران تصویب شد مواجه بودیم و کنگره برای جلوگیری از عدم اجرای قطعنامه ها ، مصوبه ای خلاف قانون اساسی امریکا مصوب کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: نتانیاهو در هر سفری به امریکا با تحریم جدیدی علیه ایران بر می گشت و کسی هم به اینکه این مصوبه ها خلاف قانون اساسی امریکاست کاری نداشت.
وی گفت: مصوبه اخیر کنگره درخصوص اعمال تحریم ها علیه ایران دست وزارت خارجه امریکا را می بست که موضوع وتوی آن از طرف اوباما مطرح شد هرچند کنگره حق ندارد اما این کار را کرد.
ظریف افزود: با این شرایط مذاکراتی برگزار شد که نخستین نتیجه ان برنامه جامع اقدام مشترک موضوع توافق ما و طرف مقابل بود.
ظریف: این قطعنامه در تاریخ شورای امنیت بی‌سابقه است
وزیر امور خارجه قطعنامه اخیر شورای امنیت را بی‌سابقه دانست و گفت: در تاریخ شورای امنیت و حتی شش قطعنامه قبلی سابقه ندارد که کشوری از ذیل فصل 7 بیرون بیاید.
محمدجواد ظریف با بیان اینکه این قطعنامه‌ها یک دقیقه هم اجرایی نشد افزود: قبول داریم که یک چیزهایی هم در این قطعنامه مانده است چراکه قرار نبود باشد.
وی ادامه داد: قرار بود در توافقات با غرب هیچ چیزی درمورد برنامه های تسلیحاتی موشکی نباشد که نیست اما در قطعنامه آمده چرا که این قطعنامه باید کاری با شش قطعنامه قبلی می کرد.
ظریف گفت: ما رسما بیانیه دادیم که توان موشکی و برنامه تسلیحاتی خود را ادامه خواهیم داد که این بیانیه نیز بعد از قطعنامه شورای امنیت منتشر شد.
وزیر امورخارجه طرف مقابل را بانی قطعنامه عنوان کرد و افزود: بعد از گذشت زمان آقایان حقوقدان در خصوص این قطعنامه عرق خواهند ریخت چرا که این قطعنامه هیچ سابقه حقوقی ندارد و اگر مبنا قرار بگیرد خود کلی گرفتاری به همراه دارد.
وی گفت: این برای اولین بار در تاریخ شورای امنیت است که غنی سازی کشوری مورد قبول قرار گرفته است و حق کشورها در استفاده از چرخه سوخت نیز طبق ان‌پی‌تی مفروض گرفته می شود.
ظریف افزود: در قطعنامه 1696 با اشاره به قرار گرفتن ایران تحت ماده 40 آمده است که با تصویب ماده 40 ایران را مجبور به توقف غنی سازی می کنیم اما حالا از کشورها می خواهند که با ایران در موضوع هسته ای همکاری کنند و این دلیل همه این کارهایی بود که من انجام دادم.
وزیر امور خارجه با اشاره به سه بند آخر قطعنامه اخیر شورای امنیت گفت: مجوز عبور از ممنوعیت های قبلی ازجانب ایران از همین الان و قبل از برداشته شدن گامی از طرف ایران داده شده است.
ظریف افزود: در شورای امنیت هر کلمه معنایی دارد لذا اینکه چرا باید ماده 41 بیاید دلیلش این است که این ماده از قبل وجود داشته است و لذا امکان حذف آن نیست.
وی ادامه داد: این دست ماست که اگر طرف مقابل نقض عهد کرد ما بتوانیم برگردیم حالا آیا این خواست ما بوده است؟ نه یک مصالحه است چرا که آن چیزی را که گرفتیم متوازن می کند.
وزیر امور خارجه گفت: ما در موضوع قطعنامه فقط طرف مشورت بودیم صریحا هم در برجام گفته شده است که قطعنامه جزو برجام نیست.
حضور مردم پای صندوق‌های رأی، غرب را از تحریمها ناامید کرد
وزیر امور خارجه گفت: دستاورد هسته‌ای نتیجه دیپلماسی نیست بلکه نتیجه مقاومت،خون شهدا و تلاش مردم است.
آقای ظریف در ادامه سخنانش در شورای راهبردی روابط خارجی افزود: معتقدم حضور مردم پای صندوق‌های رأی غرب را از تحریم کشورمان ناامید کرد.
وی گفت: مقاومت مبنای قدرت ماست و دستاورهای هسته ای ارزان به دست نیامده است بلکه در این راه مردم زجر کشیده اند و ما باید از این دستاوردها پاسداری کنیم تا این روند به برنامه ریزی برای اعتلای جمهوری اسلامی و مقاومت تبدیل شود.
ظریف با اشاره به سفر اخیرش به عراق افزود: در حرم ائمه اطهار (ع) هر لبنانی و هر عراقی که مرا می‌دید تشکر می کرد و باید اجازه دهیم که مردم از این بابت احساس غرور کنند و در این فضا تنفس کنند.
وی گفت: تحریم های تسلیحاتی 1747 و 1929 محدودیت هایی را برای 7 قلم از کالاها در زمینه موشکی برایمان فراهم می کرد اما اکنون برای دستیابی به این اقلام باید مجوز بگیریم در صورتی که در گذشته فروش آنها به ما ممنوع بود.
وزیر امور خارجه افزود: ماهیت تحریم اکنون به نظارت و محدودیت تبدیل شده است و در حالی که در گذشته کالاهای دو منظوره اجازه فروش به ایران را نداشت اما اکنون با مجوز این امکان وجود دارد و اگر بخواهند جلو این اقدام را بگیرند هر عضو 1+5 می تواند مانع آن شود.
ظریف با بیان اینکه توافق هسته ای ریزه کاری های زیادی دارد گفت : مهم این است که فضای به وجود آمده علیه ایران اکنون از بین رفته و فضای جدیدی درست شده است که در ابتدای قطعنامه به آن اشاره شده و آمده که از امروز فصل جدیدی آغاز شده است.
وی افزود: در قطعنامه همان گونه که رئیس جمهور فرموده اند از فصل 7 شورای امنیت خارج شده‌ایم و برنامه ایران از تهدید صلح و امنیت بین الملل به برنامه ای با محدودیت تبدیل شده است.
ظریف با اشاره به اینکه در مدت 8 سال شورای امنیت 6 قطعنامه علیه ما صادر کرد و 2 قطعنامه آن در زمانی که من سفیر ایران در امریکا بودم صادر شد گفت: البته این قطعنامه‌ها را بحق اجرا نکردیم.
وی گفت: اکنون در توافق انجام شده بندهای مربوط به رفع تحریم ها با حفظ برخی محدودیت ها باقی مانده و این موضوع تحت ماده 41 شورای امنیت است.
وزیر امور خارجه درباره بحث موشکی در برجام نیز اظهار داشت: هیچ یک از موشک های ما برای حمل سلاح های هسته ای طراحی نشده است و بند3 این قطعنامه هیچ موضوعیتی درباره عملکرد کشورمان ندارد چرا که ما درصدد اجرای اینگونه طرح ها نبوده و نیستیم.
ظریف گفت : معتقدم ایران توانسته است در برابر قدرت های ظاهری جهان بده بستانی انجام دهد و قطعنامه ای متضمن برنامه جامع در شورای امنیت تصویب شود و اکنون نوبت ماست که آن را به تهدید یا فرصت تبدیل کنیم.
وی با بیان اینکه همواره خطر وجود دارد افزود: وقتی ما به بن رفته بودیم حکومت افغانستان شکل گرفت و همه فکر می کردند تحول اساسی انجام شده است و دو هفته قبل از آن رئیس جمهور وقت امریکا بوش ایران را در محور شرارت قرار داد چرا که رژیم صهیونیستی کشتی حامل سلاح را توقیف کرد و عنوان داشت که این کشتی را ایران برای عرفات فرستاده است در حالی که در آن زمان عرفات آن قدر سلاح داشت که نیازی به آنها نداشت و رابطه ما با او نیز به گونه ای بود که در سازمان ملل اصرار می کرد تا همچون مسئولان کشورهای دیگر اجازه دیدار با مقام معظم رهبری را پیدا کند.
ظریف گفت: رژیم صهیونیستی این کشتی را سر هم کرده بود و فضای مطبوعاتی درست کرد که به گفته روانچی تله اسرائیلی‌ها بود تا ایران در محور شرارت قرار گیرد و خباثت بوش و مقامات امریکایی برای ما در این مسئله مفروض است .
وی افزود: اکنون نیز باید ما حواسمان جمع باشد چرا که برخی غافلگیر شدند و فکر نمی کردند نتوانند مانع توافق شوند.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه بیشتر دوستان منطقه ای دو ماه طول می کشد تا این مسئله برایشان روشن شود گفت : در همین خصوص و شفافیت توافق هسته ای مقاله ای در روزنامه های عربی نوشتم تا دوستان و همسایگانمان نگرانی نداشته باشند.
ظریف از قرارداد 150 میلیون دلاری تبلیغات تلویزیونی در آمریکا برای ماه اوت علیه توافق هسته ای با ایران خبر داد و افزود: آنها اگر نتوانند در این زمینه موفق شوند به طور حتم از راه های دیگر وارد می شوند تا این فرصت را که موجب سربلندی و حفظ قدرت و اسرار و امنیت برنامه هسته ای ما شده است ، بگیرند.
وی گفت: دشمنان کشورمان در صددند تا جلو این توافق را که موجب تحول در اقتصاد ما می شود و تصویر امنیتی از ایران را منهدم می کند، بگیرند چرا که در غیر این صورت کسانی که علیه مردم سوریه، یمن و فلسطین توطئه می کردند شناسایی می شوند.
ظریف افزود: باید توقع این را داشته باشیم که آنها بازگردند و در این شرایط به عنوان کارگزار، تحلیلگر، روزنامه نگار و استاد باید مراقب باشیم.
پرسش و پاسخ - ظریف: همه خطوط قرمز در توافق هسته‌ای رعایت شده است
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه نشست اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در شورای راهبردی روابط خارجی که به جلسه پرسش و پاسخ کارشناسان اختصاص داشت تحلیلها از موضوع هسته ای را تقلیل گرایانه توصیف کرد و گفت: این توافقنامه نشان می‌دهد که دیگر در نظام بین المللی قطب‌بندی وجود ندارد و تحلیلهای مادیگرایانه قدرت در این ساختار معنایشان را از دست می دهند.
حسین سلیمی افزود: به نظر ما بسیاری از انتقاداتی که به توافقنامه می شود، به این خاطر است که در آن وضعیت‌های ممکن شرایط حاضر و نیز شرایط آینده دیده نمی شود.
وی افزود: برای فهم درست این موضوع باید بسیاری از نظریه‌پردازان داخلی و نیز آنان که تحت تاثیر نظریه‌پردازی‌ها و اظهار نظرهای خارجی هستند، افق دید خود را قدری تغییر دهند.
او گفت متون حقوقی را باید در بستر معنای بین المللی که در آن شکل گرفته اند مورد توجه قرار داد. حسین سلیمی افزود باید دید ممکنها چه بوده و مطلوبها چیست.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی گفت: در غالب انتقادها بیشتر وضع مطلوب دیده می شود.
در ادامه، فؤاد ایزدی استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران سخن گفت.
این کارشناس امور بین الملل از ظریف پرسید: پس از 18 ماه باقیمانده از دوره ریاست جمهوری اوباما هیچ یک از نامزدهایی که کاندیدای ریاست جمهوری امریکا شوند و رأی بیاورند به توافق هسته ای پایبند نخواهند ماند همچنانکه کری این موضوع را تأیید کرد که توافق را پس از اوباما نقض خواهند کرد.
ایزدی همچنین از ظریف پرسید: وزیر امور خارجه امریکا 20 اسفند پارسال گفته بود که توافق هسته‌ای از نظر حقوقی الزام آور نیست. آیا بجز مکانیزم قطعنامه روش دیگری برای الزام طرف مقابل برای اجرای برجام داریم؟ ایزدی گفت آیا نگرانی از لزوم گرفتن تاییدیه برای خرید تجهیزات مورد نظر در توافق از کشورها درست است؟
وزیر امور خارجه در پاسخ به پرسش‌ها با تأکید بر اینکه همه خطوط قرمز در توافق هسته‌ای رعایت شد و توافق متوازن است اظهار داشت: درباره الزام حقوقی برای طرف مقابل در چارچوب تعهداتش ما توافق چندجانبه به نام برجام داریم که در شورای امنیت تأیید شده است.
وی گفت: گرچه آقای کری در جلسه عمومی اعلام کرد که این توافق یک قرارداد نیست اما بحث ما، بحث دیگری است بحث مبنای مقبولیت بین المللی است.
ظریف افزود: چرا تحریم های امریکا در دهه 90 که این کشور در اوج قدرت سیاسی و نظامی بود علیه ایران اعمال نمی شد اما اکنون می شود؟ زیرا این تحریم ها بر مبنای مقبولیت بین المللی و ایران‌هراسی بار شده است.
وی گفت: البته در شرایط کنونی هم چاره ای جز پذیرش این توافق ندارند وگر نه خود اوباما اعلام کرد که اگر می توانست پیچ و مهره های برنامه هسته ای ایران را نیز باز می کرد.
ظریف افزود: بر این اساس در دوره باقیمانده تا پایان ریاست جمهوری اوباما که 18 ماه است این توافق اجرا می شود که در این صورت ساختمان تحریم به هم می ریزد.
وی اضافه کرد: چرا در دهه 90 حتی نزدیک ترین متحدان امریکا نیز تحریم ها علیه ایران را اجرا نکردند؟ اکنون هم اگر آمریکا به تحریمها بازگردد مبنای مقبولیتش در جهان زیر سوال می رود.
وزیر امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگر فواد ایزدی در خصوص محدودیت های فراگیر ایران در خرید اقلام دوگانه گفت: فروش این اقلام به ایران در گذشته ممنوع بوده است اما اکنون توافق کرده‌ایم که از سازوکار ویژه ای که تسهیل کننده است آن را خرید کنیم ضمن اینکه این موضوع طبق برجام برای مصارف نظامی استثنا شده است.
ظریف افزود: البته ما در این خصوص با همه صنایعمان مشورت کرده ایم و مشکلی برای دوستانمان در صنایع ایجاد نمی شود تنها نگرانی ما مربوط به صنایع نظامی بود که از بس در این باره تکرار و تأکید کردم جان کری پرسید چرا اینقدر از حوزه نظامی صحبت می کنید، که در پاسخ گفتم: برای اینکه حوزه امنیت ملی ماست.
وی اضافه کرد: به کری گفتم کسی حق ندارد به نظامیان و سپاه ما توهین کند زیرا زمانی که شما در برابر تجاوز به ملت ما سکوت کرده بودید سپاه، ملت ما را حفظ کرد بر این اساس این ممنوعیت ها در حوزه نظامی حذف شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین گفت: امریکا سه بار برای قرار دادن ایران تحت تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد خیز برداشت که ناکام ماند یک بار در زمان لانه جاسوسی قطعنامه نخست را داد و درصدد قرار دادن ما در ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد بود که روسیه مانع شد.
ظریف افزود: بار دیگر در سال 1988 که قطعنامه 598 و فصل هفتم تصویب شد و امریکا نیز در مذاکره با دیگر اعضای دائم شورای امنیت توافق کرد که قطعنامه دوم را صادر کند.
وی اضافه کرد: اما با طراحی ای که با نظر حضرت امام (ره) انجام شد نامه ای نوشتیم که پذیرش طرح اجرایی به مثابه پذیرش قطعنامه 598 بود و با این اقدام تیر دوم امریکا نیز برای قرار دادن ما در قالب تحریم های شورای امنیت به سنگ خورد.
ظریف گفت: سومین مرحله نیز در سال 2004 بود که بولتون نماینده دائم امریکا در سازمان ملل متحد در متنی دو صفحه ای که میان اعضای شورای امنیت پخش کرد خواستار آن شد که موضوع هسته ای ایران به شورای امنیت ارجاع شود با این ادله که آژانس بین المللی انرژی اتمی عرضه بررسی آن را ندارد.
وی افزود: سرمایه امریکا برای این اقدامات علیه ما مقبولیت و سرمایه ما در ناکام گذاشتن امریکا مقاومت بود؛ برداشتن تحریم ها کار ساده ای نبود.
وزیر امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگر فؤاد ایزدی مبنی بر اینکه ابتدای توافق ژنو قرار بر لغو تحریمها بود و در انتها تحریمها تعلیق شد اظهار داشت: حتماً اینگونه نیست شاید منظور شما توان بازگشت باشد که ما هم چنین امکان و توانی داریم.
ظریف افزود: اگر بگویید بازگشت از جانب آنها یک شَبه است ما هم توان بازگشت یک شبه داریم ضمن اینکه ما برنامه تحقیق و توسعه‌مان را پیش می بریم.
وی اضافه کرد: تا روز آخر لوزان فشار آنان بر این بود که تحقیق و توسعه فقط روی سانتریفیوژهای نسل یک باشد که آقای عراقچی به آنان گفت: «مسخره کرده اید؟ ما قصد داریم این نسل سانتریفیوژها را از رده خارج کنیم.» و بر این اساس اکنون می توانیم تحقیق و توسعه را تا سانتریفیوژهای نسل 7 داشته باشیم.
ظریف گفت: برگشت پذیری ما به چند پیچ و مهره مربوط می شود و میتوانیم به سرعت به برنامه خود باز گردیم.
وی تأکید کرد: یقین دارم که جمهوری اسلامی ایران نقض عهد نخواهد کرد پس اگر آنان بخواهند بازگشت پذیری کنند مبتنی بر تخلف ما نخواهد بود اما در عین حال حواسمان باشد و هوشیار باشیم که علیه ما توطئه نکنند.
ظریف با اشاره به علاقه‌مندی بسیار گسترده برای روابط اقتصادی با کشورمان در جهان گفت: هیئت اقتصادی ایتالیایی متشکل از بسیاری از شرکت های این کشور به ایران می آیند.
وی افزود: سفر این هیئت اقتصادی ضمانتی است برای اجرای توافق هسته ای و روابط اقتصادی آنقدر باید در همین تنیده باشد که برای آنان صرف نکند که توافق را بر هم بزنند.
رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به بخش دیگری از پرسش فؤاد ایزدی در باره تناقض در اعلام لغو و تعلیق تحریمها گفت: در توافق ژنو قرار بود همه تحریمها لغو شود و اکنون هم چنین قراری است، هیچ تحریمی وجود نخواهد داشت ، البته محدودیت وجود دارد.
ظریف افزود: تاکنون فروش هواپیما به ما ممنوع بود اما اکنون باید با مجوز شورای امنیت به ما عرضه کنند این تحریم نیست.
وی اضافه کرد: آنچه در توافق ژنو اعلام شده بود این بود که باید به این نتیجه برسیم و اکنون نیز قرار است همه تحریمها برداشته شود ضمن اینکه کسی تصور نمی کرد که طرف مقابل راضی شود که شورای امنیت پرونده ایران را در 10 سال ببندد ضمن اینکه مقرر شده است موضوع را هم از دستور کارش بردارد.
ظریف گفت: تام کاتن سناتور آمریکایی در مقاله ای گفته بی‌سابقه است که در قطعنامه ای در شورای امنیت کشور هدف گفته باشد که اگر تحریمها را باز گردانید او نیز تعهداتش را پس می گیرد که این بی سابقه است.
وی افزود: این رویدادی بزرگ و حرف‌هایی است که به برکت مقاومت مردم جرأت پیدا کردیم بیان کنیم وگر نه من که چنین جرأتی در خود نمی دیدم.
ظریف در ادامه گفت: من شخصاً توقع نداشتم که بدون هیچ شرطی پرونده ایران پس از 10 سال بسته شود.
ابتدا غربیها می خواستند تحریمها را شش ماه یک بار تعلیق کنند که ما مجبور شویم هر شش ماه یک بار پشت درب‌ها‌ی آنان بایستیم.
وزیر امور خارجه همچنین در پاسخ به بخش دیگری از پرسش ایزدی اظهار داشت: ما اجازه راستی‌آزمایی اقلام دوجانبه را به آژانس ندادیم بلکه مقرر شده شرکت هایی که قرار است این اقلام را به ما بدهند خودشان بررسی کنند که در چه جاهایی استفاده می شود.
